Gleiwitzer und Beuthener Heimatblatt
Tłumaczenie
Więcej informacji
Tłumaczenie na język polski zostało wykonane automatycznie za pomocą sztucznej inteligencji. W związku z tym, mogą występować błędy w tłumaczeniu. Tłumaczenie dotyczy tylko i wyłącznie części tekstu, która zawiera słowa kluczowe.
Legenda o zatopionym dzwonie opowiada historię chłopa Orzyschka i jego córki Ulki, którzy odkryli w ziemi dzwon, lecz zamiast przewieźć go do Schönwald, jak planowano, trafił on do Haselgrund, co nawiązuje do historycznych wydarzeń związanych z kościołem tej miejscowości.
Zatopiony dzwon – Dipl.-Ing. P. Scheitza
Na zachodnim skraju wsi Neubersdorf (Nieborowitz), niedaleko strumienia w pobliżu Haselgrund (Deutsch-Zernitz), znajdowało się niewielkie wzniesienie. Pole, które tam leżało, należało kiedyś do szkoły i nazywano je Schulacker. Na tym polu mieszkał chłop Orzyschek z córką Ulką. Posiadał wiele świń, które każdego ranka wypuszczał do pobliskiego lasu dębowego, gdzie same wracały wieczorem.
Jednak pewnego wieczoru jedna ze świń nie wróciła. Ulka poszła jej szukać i w ciemności wpadła do dużego dołu, który świnie wykopały w ziemi. Kiedy próbowała się podnieść, poczuła pod ręką coś twardego. Następnego ranka wróciła tam z ojcem i odkryli w ziemi duży metalowy przedmiot. Wykopali go i zobaczyli, że to dzwon.
Orzyschek wezwał innych chłopów, którzy pomogli odkopać dzwon. Cała wieś była podekscytowana znaleziskiem, jednak Neubersdorf nie miał własnego kościoła. Niektórzy chcieli wznieść kaplicę, aby zawiesić dzwon, ale starsi mieszkańcy twierdzili, że kiedyś w tej wsi stał kościół. Po długich naradach postanowiono przewieźć dzwon do kościoła w Schönwald.
Dzwon załadowano na wóz i zaprzęgnięto w konie, by przewieźć go do Schönwald. Gdy jednak dotarli do posiadłości dominialnej, wóz ugrzązł w bagnistym terenie i nie mógł ruszyć. Próbując wyciągnąć wóz, dodano więcej koni, ale to nie pomogło. Wtedy podeszła do nich starsza kobieta i powiedziała:
„To nie jest właściwe miejsce dla tego dzwonu, powinniście go zawieźć do Haselgrund, gdzie właśnie budują nowy kościół. Tam potrzebują tego dzwonu.”
Doradziła im również, by zamiast koni zaprzęgli woły. Gdy tak uczynili, wóz łatwo wyjechał z bagna i skierował się w stronę Deutsch-Zernitz (Haselgrund). Tam chłopi poprosili księdza o wpisanie dzwonu do rejestru kościelnego. Planowano umieścić na nim inskrypcję:
„Świnia mnie znalazła, dziewica mnie wyciągnęła”,
ale ksiądz uznał, że to nieodpowiednie i ostatecznie dzwon poświęcono św. Michałowi.
Pewnego dnia, podczas wyprawy badawczej do Haselgrund i Neubersdorf, autor artykułu wraz z towarzyszami odkrył w pobliżu strumienia pozostałości wczesnosłowiańskich naczyń. Przekraczając strumień, dotarli do Schulacker, gdzie oprócz narzędzi kamiennych znaleźli również fragmenty ceramiki. W czasie budowy nowego domu w tej okolicy odkryto aż 30 szkieletów, co sugerowało istnienie w tym miejscu starego cmentarza.
Kościół w Schönwald (św. Marii) miał zostać zbudowany około 1260 roku przez księcia Władysława Opolskiego, a pierwsza wzmianka o kościele w Haselgrund pochodzi z 1200 roku (potwierdzona w 1279 roku). Obecny drewniany kościół w Haselgrund pochodzi z 1661 roku i jest poświęcony św. Michałowi.
Legenda o zatopionym dzwonie może mieć historyczne podstawy, być może odnosi się do pożaru kościoła w Haselgrund w 1626 roku, kiedy to żołnierze Mansfelda splądrowali i spalili budynek. Możliwe, że chłopi z Neubersdorf zostali wtedy zabici, a ich ciała pochowano na Schulacker. W średniowieczu cmentarze znajdowały się w pobliżu kościołów, co sugeruje, że w Neubersdorf rzeczywiście mógł kiedyś stać kościół.
W starych dokumentach można znaleźć wzmianki o „pustkowiu Nieborowitz” oraz „pustkowiu Schönwald”, co może wskazywać na zniszczenie osady i jej późniejsze odbudowanie. ```
Tekst źródłowy
Więcej informacji
Tekst źródłowy nie należy do najłatwiejszych do czytania ze względu na fakt, iż jest to tekst zeskanowany z oryginalnego dokumentu. Nie jest to tekst "przepisany", lecz "przeczytany" przez system OCR. Co za tym idzie, mogą występować błędy w tekście i "dziwne" znaki.
die Pforte, den Schnee und die nahen schnee-
———— glitzernden Bäume und Sträucher
egte.
Die Welt mit ihren Schatten und Nöten lag so
fern, und was mich bedrückte, war versunken
und vergessen beim Anblick dieses lieblichen
Bildes mitten in der Christnacht. Nicht zu Haus
in meinem Zimmer, sondern erst hier draußen
vor dem Stimmungswunder im tiefen Schnee
unter dem Sternenhimmel war es Weihnacht
für mich geworden. Ich stand lange regungslos
und schaute, schaute, und das Herz ging mir
auf, ganz weit. —
Irgendwo in der Ferne schlug eine Turmuhr
Mitternacht. Da griff ich wieder nach dem
Halsband des Hundes und ging langsam heim,
von einer so tiefen, reinen Freude erfüllt, wie
man sie wohl empfindet, wenn man ein köst-
liches Geschenk empfangen hat.
-
werben Sie noch in diesem
Monat wenigstens einen
oder zwei neue Bezieher!
Die verfunkene Glocke ;
Von Dipl.-Ing. P. Scheitza
Am Westrand des Dorfes Neubersdorf (Nie-
borowitz), unweit des Baches, der von Hasel-
grund (Deutsch-Zernitz) kommt, lag früher eine
kleine Erhebung. Der Acker, der darauf lag,
gehörte seit alter Zeit der Schule und hieß da-
her der Schulacker, Am Schulacker wohnte einst
der Bauer Orzyschek mit seiner Tochter Ulka.
Er hatte viele Schweine. Früh am Morgen
wurden sie aus dem Stall gelassen. Sie liefen in
ein nahegelegenes Eichenwäldchen und kamen
abends von selbst zurück. Eines Abends aber
blieben sie aus. Ulka ging sie holen und als sie
über den Schulacker kam, fiel sie in der Dun-
kelheit in ein großes Loch, das die Schweine
gewühlt hatten. Beim Fallen fühlte sie. etwas
Hartes. Als .sie gzurückkam, erzählte sie das
ihrem Vater. Am nächsten Morgen gingen sie
beide hin und entdeckten in dem Loch einen
großen metallischen Gegenstand. Sie gruben
etwas nach und erkannten, daß es eine Glocke
war. Da rief der alte Orzyschek noch mehrere
andere Bauern herbei und sie gruben zusammen
die Glocke aus. Das ganze Dorf freute sich sehr
über den Fund. Aber in Neubersdorf war keine
Kirche und die Bauern waren auch zu arm, um
eine Kapelle zu bauen, in der man hätte die
Glocke aufhängen können. Freilich sagten einige
alte Leute, in alter Zeit habe in Neubersdorf
eine Kirche gestanden. Lange überlegte man
hin und her. Endlich beschloß man, die Glocke
zur Kirche nach Schönwald zu fahren. Mit vie-
ler Mühe lud man die Glocke auf einen Wagen,
spannte ein paar Pferde davor und begab sich
auf den Weg nach Schönwald. Als der Wagen
aber am Dominium vorbeikam, wo der Weg
immer sehr zerfahren und an einer Stelle seh»
morastig war, blieb der Wagen stecken und
konnte nicht weiter, auch als man noch ein paar
Pferde davorspannte. Da standen sie nun, der
alte Kuba (Jakob), der Sobek (Sebastian), der
Mrosek (Ambrosius) und der Wawrzin (Lorenz)
und, noch manch andere und überlegten, was
hın
Da aber kam gerade eine alte Frau vorbei,
Als sie hörte, daß man nicht weiter könne, sagte
sie: „Das ist ja auch nicht richtig, daß Ihr die
Glocke nach Schönwald fahren wollt. Ihr müßt
sie nach Haselgrund (Deutsch-Zernitz) fahren,
denn dort wird gerade eine neue Kirche gebaut.
Und dann müßt Ihr auch keine Pferde, sondem
ein Paar Ochsen vorspannen.“ Gesagt, getan.
Als man ein Paar Ochsen vorgespannt hatte,
zogen sie den Wagen mit leichter Mühe aus
dem Morast und die Glocke wurde nun! nach
Deutsch-Zernitz gefahren. Dort baten die Bau-
ern nun den Pfarrer, er möchte auf die Glocke
schreiben lassen: Ein Schwein hat mich ausge-
wühlt und eine Jungfrau hat mich gefunden.
Aber der Pfarrer meinte, eine solche Inschrift
sei doch nicht recht passend, und so wurde die
Glocke dem hl. Michael geweiht.
Als ich eines Tages mit den Herren Skalnik
und Arndt einen kleinen Forschungsausflug
nach : Haselgrund und Neubersdorf machte,
fanden wir am Rande von Haselgrund früh-
slawische Gefäßreste. Wir gingen weiter nach
Neubersdorf, überquerten den Bach und kamen
auf den Schulacker. Dort fanden wir außer
einigen Feuersteinwerkzeugen eine Anzahl von
altertümlichen Gefäßscherben und erfuhren,
daß es der Schulacker war und daß man dort
schon mehrmals Skelette gefunden hatte. Des-
halb wohl stand auch an dieser Stelle ein stei-