Gleiwitzer - Beuthener - Tarnowitzer Heimatblatt
Tłumaczenie
Więcej informacji
Tłumaczenie na język polski zostało wykonane automatycznie za pomocą sztucznej inteligencji. W związku z tym, mogą występować błędy w tłumaczeniu. Tłumaczenie dotyczy tylko i wyłącznie części tekstu, która zawiera słowa kluczowe.
Sylwetka dr. med. Franz Moritz. Przedruk z gazety z 1929.
Dr. med. Moritz z Bilchengrund (dawniej Pilchowitz)
4 sierpnia 1904 roku dr med. Moritz oddał ducha wszechmogącemu Stwórcy. Kim był, co zrobił dla swoich bliźnich i swojej ojczyzny, zostanie przedstawione poniżej.
Franz Moritz urodził się 20 lipca 1831 roku w Gr.-Hoschütz koło Raciborza. Uczęszczał najpierw do Cesarskiej Szkoły Głównej w Opawie, potem do gimnazjum w Raciborzu, a następnie studiował teologię i filozofię we Wrocławiu. Po studiach musiał poświęcić się zarządzaniu majątkiem ojcowskim. Później studiował medycynę, uzyskał doktorat i początkowo praktykował jako lekarz w Bytomiu i Woszniku.
W 1876 roku został powołany na stanowisko lekarza w szpitalu Braci Miłosiernych w Pilchowitz. Oprócz praktyki lekarskiej był również aktywny jako rolnik. Dr Moritz zdobył wielkie zasługi dla swojej ojczyzny. Starsze osoby w Pilchowitz i okolicach wciąż wspominają go z wdzięcznością za jego wielką dobroć i miłość bliźniego. Gmina Pilchowitz uhonorowała go, nazywając ulicę przy nowej szkole jego imieniem.
Jak bardzo dr Moritz troszczył się o dobro ubogich i chorych, często ponosząc znaczące wyrzeczenia materialne, świadczy wiele przypadków.
W 1880 roku w wyniku nieurodzaju wybuchła klęska głodu. W Schönwald, Knurowie, Dt.-Zernitz i Pilchowitz pojawiła się epidemia tyfusu. Dr Moritz pracował dniem i nocą. Wiele osób zawdzięczało mu życie. W niektórych domach całe rodziny leżały chore, a on osobiście się nimi zajmował. Gotował dla nich zupy i osobiście je serwował. Za swoją pracę nie przyjmował żadnego wynagrodzenia. Aby przeciwdziałać wielkiej biedzie, z jego inicjatywy w Pilchowitz utworzono kuchnię ludową, która dostarczała żywność, odzież i pieniądze setkom rodzin z Pilchowitz, Schönwald i okolic. Uwielbiał rolnictwo. Często sam prowadził pług. Jeśli plony były obfite, rozdawał ich dużą część mieszkańcom. Plac w Pilchowitz był bardzo nierówny. Polecił go wyrównać, dodać chodniki po bokach i posadzić drzewa wokół, aby ozdobiły plac. Droga przy ogrodzie parafialnym była w złym stanie, a przejazd wozami był utrudniony, ponieważ teren parafii gwałtownie opadał. Dr Moritz polecił naprawić drogę i zbudować mur wokół ogrodu parafialnego. Na pamiątkę wyrył sam w kamieniu filaru nowo wzniesionego muru liczbę 1883 (rok budowy), która jest widoczna do dziś. Jako lekarz często musiał leczyć chore kobiety (służące), które były zakwaterowane w stodołach lub podobnych miejscach. Brak szpitala dla kobiet w jego rejonie bardzo go dotknął.
1 stycznia 1892 roku, podczas wieczornego spotkania w hotelu Weidner w Pilchowitz, zasugerował założenie szpitala dla kobiet. Zorganizowano zbiórkę pieniędzy, która przyniosła znaczną sumę i umożliwiła początkowy zakup terenu budowlanego. W 1910 roku rozpoczęto budowę szpitala „Marienstift”, który został otwarty w 1911 roku. Dr Moritz nie doczekał ukończenia budowy. Wielkie zasługi w realizacji tego przedsięwzięcia mieli także dyrektor seminarium Kroemer oraz proboszcz Kubis. Dziś Marienstift to nie tylko szpital dla kobiet, ale także miejsce zdrowego wypoczynku, opieki i regeneracji dla potrzebujących dzieci. Warunki transportowe w Pilchowitz były bardzo złe. Miejscowość nie miała jeszcze połączenia z główną drogą Gleiwitz-Rybnik. Drogi były szczególnie złe wiosną, co raz spowodowało, że radca szkolny Slawitzki, jadąc dorożką z Gleiwitz na egzamin nauczycielski w Pilchowitz, utknął w bagnie i musiał zostać wyciągnięty przez zaprzęg koni. Dr Moritz nieustannie pracował nad poprawą infrastruktury drogowej. Dzięki jego staraniom zbudowano drogę łączącą Pilchowitz z Niederdorf, dając bezrobotnym mieszkańcom możliwość zarobku przez kilka miesięcy. Dr Moritz cieszył się wielką popularnością wśród swoich współmieszkańców ze względu na swoją skromność i miłość bliźniego. Był radnym gminnym, powiatowym i posłem do Landtagu. Jako taki mógł szczególnie działać na rzecz swojej ojczyzny. Nie był człowiekiem wielkich przemówień ani pustej reklamy. Wolał prowadzić dyskretne negocjacje z zaangażowanymi i decyzyjnymi osobami, aby jak najlepiej działać na korzyść swojej społeczności. Dzięki jego pracy rozpoczęto i ukończono budowę kolei Gleiwitz-Rauden-Ratibor.
W maju 1897 roku dokonano pierwszego symbolicznego wbicia łopaty pod budowę linii Gleiwitz-Rauden w Pilchowitz.
30 marca 1898 roku po torach Pilchowitz-Rauden przejechał pierwszy pociąg robotniczy z lokomotywą parową.
25 marca 1899 roku odcinek Gleiwitz-Rauden został udostępniony do użytku publicznego. Budowa tej linii kolejowej nie była łatwa, trzeba było pokonać wiele trudności. Dr Moritz walczył w Landtagu o jej rozwój. Dziś wciąż brakuje połączenia dla transportu towarowego z dworca Trynek do głównego dworca w Gleiwitz.
W 1900 roku został mianowany radcą sanitarnym i odznaczony Orderem Czerwonego Orła.
W 1903 roku zachorował na raka żołądka i zmarł w 1904 roku w wieku 73 lat. Jego miejsce spoczynku znajduje się na starym cmentarzu w Pilchowitz. Jego grób zdobi prosta marmurowa tablica, ufundowana przez Zakon Braci Miłosiernych.
Tekst źródłowy
Więcej informacji
Tekst źródłowy nie należy do najłatwiejszych do czytania ze względu na fakt, iż jest to tekst zeskanowany z oryginalnego dokumentu. Nie jest to tekst "przepisany", lecz "przeczytany" przez system OCR. Co za tym idzie, mogą występować błędy w tekście i "dziwne" znaki.
"N
di
K.
HH
E
Die neu erbaute Volksschule in Bilchengrung, Kr. Gleiwitz
(Die alte wurde von den Russen angezündet)
Eins.: Franz Wolff
in Beuthen OS. und Woischnik als Arzt.
1876 folgte er einer Berufung als Anstalts-
arzt an das Krankenhaus der Barmherzigen
Brüder zu Pilchowitz. Neben seiner ärztli-
chen Praxis war er auch als Landwirt tätig.
Dr. Moritz hat sich um die Heimat große
Verdienste erworben. Die in Pilchowitz und
weiterer Umgegend noch lebenden älteren
Personen erinnern sich mit Dank an seine
durch Nächstenliebe ausgezeichnete Persön-
lichkeit und die Gemeinde Pilchowitz hat
ihn dadurch geehrt, daß sie die Straße
neben ihrer neuen Schule nach ihm be-
nannte,
Wie sehr Dr. Moritz stets um das Wohl der
Armen und Kranken, oft unter bedeuten-
den materiellen Opfern besorgt war, dafür
sprechen viele Fälle, 1880 brach infolge
Mißernte Hungersnot aus, In Schönwald,
Knurow, Dt.-Zernitz, Pilchowitz trat eine
Typhusepidemie auf, Da war Dr. Moritz
Tag und Nacht tätig. Vielen rettete er das
Leben. In manchen Häusern lag die ganze
Familie darnieder, ihrer nahm sich Dr. Mo-
ritz besonders an. Er kochte für sie Suppen
und bewirtete sie selbst. Für seine Mühe-
waltung nahm er nicht die geringste Ent-
schädigung an. Um der großen Not zu steu-
ern, wurde auf sein Betreiben hin in Pil-
chowitz eine Volksküche eingerichtet, die
Hunderte von Familien aus Pilchowitz,
Schönwald und Umgegend mit Lebensmit-
teln, Kleidungsstücken und Geld versorgte.
Große Freude hatte er an der Landwirt-
schaft. Er selbst führte oft den Pflug.
Waren ihm die Feldfrüchte gediehen, So
verteilte er einen großen Teil derselben an
die Leute, A
Der Ring in Pilchowitz war sehr uneben.
Er ließ ihn ebnen, an. den Seiten Fußgänge
anlegen und am Rande derselben Bäume
pflanzen, die den Ring zieren. .
Die Straße am Pfarrgarten war schlecht,
die Durchfahrt mit Wagen erschwert, weil
das Pfarrgrundstück steil abfiel. Dr. Moritz
ließ die Straße ausbessern und am Pfarr-
garten eine Mauer ziehen. Zur Erinnerung
daran meißelte er selbst im Steine eines
Pfeilers der errichteten Mauer die Zahl
1883 (Baujahr) ein, die noch heute zu sehen
ist.
Als Arzt mußte er oft kranke Frauen
(Mägde) behandeln, die in Ställen oder
ähnlichen Orten untergebracht waren. Bit-
ter empfand” er deshalb den Mangel eines
Frauenkrankenhauses in seinem Wirkungs-
kreise, Am Neujahrstag 1892 gab er in sei-
ner Abendgesellschaft im Hotel Weidner in
Pilchowitz die Anregung zur Gründung
eines Frauenkrankenhauses in Pilchowitz.
Geldsammlungen wurden veranstaltet, die
eine namhafte Summe einbrachten und zu-
nächst den Kauf des Baugeländes ermög-
lichten, 1910 wurde mit dem Bau des Kran-
kenhauses „Marienstift“ begonnen, das 1911
eröffnet wurde, Dr. Moritz erlebte den Bau
nicht mehr. Große Verdienste um die Er-
richtung dieses Stiftes erwarben sich auch
der ?* Seminardirektor Kroemer und der
ze